Nawilżanie skóry
Nawilżanie skóry jest procesem zachodzącym naturalnie w naszej skórze. W prawidłowo funkcjonującej skórze, w dużym skrócie, proces ten polega na przenikaniu (poprzez różnicę ciśnień osmotycznych) wody ze skóry właściwej do naskórka, gdzie dzięki obecności NMF(naturalnego czynnika nawilżającego) wiąże wodę w naskórku, a bariera hydrolipidowa zapobiega odparowaniu wody z naskórka.
Przyjmuje się, że w najbardziej powierzchownej warstwie naskórka, czyli warstwie rogowej znajduje się 12%-15% wody, natomiast jeśli procent ten spadnie poniżej 12 mamy do czynienia ze skórą suchą.
Czynniki które zwiększają TEWL
TEWL (ang. transepidermal water loss) jest to określenie na przeznaskórkową utratę wody
- niskie temperatury – powodują zmniejszenie produkcji łoju co zaburza równowagę bariery hydrolipidowej skóry
- wysokie temperatury – powodują szybsze odparowanie wody
- wiatr/klimatyzacja – zwiększa odparowywanie wody z naskórka
- środki powierzchniowo czynne – które powodują zmycie bariery hydrolipidowej
- nieprawidłowa pielęgnacja skóry (gorące kąpiele lub nadmierny kontakt z wodą, silnie odtłuszczające mydła, detergenty) – powodują zmycie bariery hydrolipidowej, bądż zaburzenie jej funkcjonowania
- stosowanie niektórych leków (np.kortykosteroidów, retinoidów) – zazwyczaj powodują one zaburzenia w równowadze bariery hydrolipidowej poprzez zaburzenia funkcjonowania gruczołów łojowych
Niewłaściwy poziom nawilżenia może prowadzić do wystąpienia niepożądanych objawów i zmian w wyglądzie skóry: zaczerwienienia, łuszczenie, pieczenie czy swędzenie.
Jak możemy wpłynąć na prawidłowe nawilżenie skóry?
- poprzez wzmacnianie bariery zarówno zewnętrznie stosując preparaty okluzyjne jak i wewnętrznie stosując składniki aktywne penetrują w głąb skóry
- poprzez przyspieszenie odnowy bariery stosując systematyczne peelingowanie, ale również poprzez stosowanie w pielęgnacji retinoidów
- poprzez ochronę bariery stosując filtry przeciwsłoneczne oraz substancje przeciwrodnikowe
Składniki nawilżające skórę
Rozróżniamy 3 grupy substancji które nawilżają skórę:
1. Składniki okluzyjne opóźniają parowanie i utratę wody wskutek tworzenia hydrofobowej warstwy. Są to:
- oleje/woski: wazelina, olej mineralny, parafina, skwalen, pochodne silikonu: dimetykon, cyklometykon
- Alkohole tłuszczowe, np. alkohol cetylowy i stearylowy
- Kwasy tłuszczowe: stearynowy, lanolinowy
- Estry wosków: lanolina, wosk pszczeli i stearynian stearylu
- Woski roślinne, np. karnauba
- Fosfolipidy: lecytyna
- Sterole: cholesterol
- Alkohole poliwodorowe: glikol propylenowy
2. Związki nawilżające przyciągą wodę ze skóry właściwej i przemieszczają ją do zewnętrznej warstwy naskórka. Ważne jest, aby związki nawilżające były stosowane w połączeniu ze składnikami okluzyjnymi, ponieważ używane jako jedyny składnik mogą zwiększyć utratę wody. Są to:
- gliceryna (glicerol)
- mleczan sodu
- mocznik
- glikol propylenowy
- sorbitol
- pantenol
- kwas hialuronowy
3. Emolienty zmiękczają oraz wypełniają ubytki między komórkami w warstwie rogowej naskórka. Są to:
- o działaniu ochronnym, np. izostearynian izopropylu
- o działaniu natłuszczającym, np. olej z rącznika, olejek jojoba, stearynian glicerylu
- o działaniu ściągającym, np. mirystynian izopropylu, dimetykon, cyklometykon
Warto pamiętać, że prawidłowe funkcjonowanie skóry jako bariery ochronnej jest w dużej mierze uwarunkowane prawidłowym poziomem nawilżenia skóry.
Kosmetyk przeznaczony do nawilżania skóry powinien spełnić kilka funkcji:
- Powinien pozostawiać na powierzchni skóry warstwę okluzyjną zmniejszającą TEWL
- Powinien zawierać zarówno typowe emolienty jak składniki hydrofilowe, zdolne do wiązania wody
- Nie powinien zwiększać TEWL poprzez zmianę w budowie cementu międzykomórkowego
- Powinien ograniczać przepuszczalność bariery naskórkowej oraz ją regenerować
Dziękuję, że jesteś.
Katarzyna Górajewska-Sitek.
